George BuLah (X) Dec 8, 2014:

Trudno zorientować się z poszatkowanego kontekstu, o co naprawdę chodzi w pytaniu:
- pierwotnie sformułowany kontekst powiada o "krainie w 19. wieku, np. Bułgarii";
- uzupełnienie kontekstu w dyskusji -- "próbowały się wybić na...".
Niech będzie - Bułgaria ... .
Odnoszę wrażenie, że wybić to powinno się z głowy autorowi - dezinformowanie.
"kraina" - np. Bułgaria" -- To - kraina, czy Bułgaria ? Owszem, w XIX wieku niepodległość uzyskała jedna z krain, natomiast - dopiero w XX wieku, po włączeniu innej krainy :) - mowa o pełnej niepodległości Bułgarii. Niemniej - święto narodowe z tym związane - ustalono w związku z wydarzeniem w XIX wieku ... wcale się nie dziwię nadgorliwości Bułgarów i chęci jak najszybszego celebrowania wolności po kilkusetletniej niewoli tureckiej.
Jeśli przyjąć, ze uzupełnienie kontekstu stanowi poprawkę ostatecznie brzmiącego kontekstu, to wydaje się, że np. oferta Tadeusza oraz jej podobne są tu bardzo dobre.
Jednocześnie, zgadzam się z Dariuszem, że przekaz historyczny mógłby posługiwać się precyzyjnym oraz pozbawionym idiomów słownictwem.

P.S. ... chyba, że "kraina" nie pochodzi od autora :) ...

George BuLah (X) Dec 8, 2014:

przecież ... jeśli mówimy -- wybił się na mistrza, to znaczy - został mistrzem ...
... wszelkie porównania z pozycją oraz kondycją pana Tuhajbejowicza (mimo wszystko - współczujemy !) - nie są wskazane ;)

George BuLah (X) Dec 8, 2014:

zawsze coś - z tą... Bułgarią ... ;) http://synonim.net/synonim/wybić się na niepodległość

Frank Szmulowicz, Ph. D. Dec 7, 2014:

I believe that "disagrees" ought to be reserved for extremely dire circumstances. Questions of style and interpretation do not represent danger to life and limb and do not belong to that category. They ought to be given broad latitude. The Asker has more of the surrounding text and can make a choice based on the overall effect the translation is to achieve.

Jacek Konopka Dec 7, 2014:

@Sz.P Łukasz Gos- Furmankiewicz
[...] Sam zwrot- bez analizy kontekstowej i stąd oświadczył, że w owym kontekście chodzi o rezultat. Powtarzam zatem- FUNDAMENTALNIE się Pan myli- literary stwierdza bowiem, ze „próbowali”. Reszta jak pisał Shakespeare jest milczeniem- czy owe próby się powiodły?- to wie autor tekstu i tłumacz.

Jacek Konopka Dec 7, 2014:

@Sz.P. Łukasz Gos- Furmankiewicz
Mamy tzw. odpowiedniki funkcjonalne, interpretację intencji autora i w takich przypadkach nie musimy być bardzo rygorystyczni. Tu liczy się rejestr, tzw. transfer kulturowy, a NAWET są zwolennicy tego, aby niezgrabne zwroty w oryginale TAKŻE oddawać w sposób niezgrabny w przekładzie (teoria, że tłumaczenie nie powinno być lepsze od oryginału).
Jeśli kraj/ kraina próbuje „wzbić się na niepodległość” to wykazuje determinację. Po pierwsze „dopiero próbuje” (I TO PAN POMINĄŁ w dyskusji czy w próbie dotarcia do meritum- KONTEKSTU) (próby zawsze w mniejszym lub większym stopniu mają do czynienia ze swego rodzaju determinacją) po drugie „wybić się”…. oznacza w moim przekonaniu pokonanie/ pokonywanie pewnych barier, dotarcie do owego punktu/ momentu, do którego dotrzeć się nie udało czy nie udawało przez długi czas. Polskie zmagania niepodległościowe (a mamy tu szeroki kontekst historyczny) świadczą o takiej determinacji.
Pierwszym krokiem, który powinien Pan, jak mi się wydaje, był zrobić – to analiza kontekstu. To zrobił Darek. Pan o takowy nie zapytał (nie przeczytał dyskusji, nie zadał Pytania ASKEROWI).
Kończąc- przeanalizował Pan sam zwrot

Jacek Konopka Dec 7, 2014:

@ Sz.P. Łukasz Gos- Furmankiewicz
Odniosę się do mojej skromnej osoby ALE I DO odpowiedzi: Pana Tadeusza. Jak Panu wiadomo istnieją różnego rodzaje odpowiedniki: w medycynie np.: rygoryzm terminologiczny ma podstawowe znaczenie. Podobnie w prawie- w którym się Pan doskonale orientuje (mówię o tłumaczeniach- wielokrotnie sam je plusowałem). Istnieją jednak także inne teksty, a w owych zgrabności, niuanse i niuansiki i wobec nich tłumacz ma do wyboru szereg tzw. strategii translatorskich (czasem te bzdety teoretyczne można odstawić na bok- najlepszą strategią translatorską jest bowiem wyczucie i intuicja tłumacza, czego przykładem jest jeden z moich ulubionych tłumaczy- nie germanista- Mieczysław Jastrun, który tłumaczył Rilkego- do tego wierszem rymowanym).

Jacek Konopka Dec 7, 2014:

@ Sz. P Łukasz-Gos- Furmankiewicz.
Do Pana Łukasza:
Szanowny Panie Łukaszu. Kiedyś w bezpardonowy sposób potraktował Pan swoim “disagree” MacroJanusa. Prawie wszyscy wiemy (oprócz Pana) jak ogromny dorobek i wiedzę posiada ta osoba. Ale zostawmy- zająłem wtedy stanowisko, nie będę do tego wracał, aby nie powstało wrażenie manipulacji i grania na emocjach. Osobiście jestem uczulony na disagree nie tyle wobec siebie (umiem przyjąć konstruktywną krytykę) -WOBEC KAŻDEGO,. Pan może lubi kolor czerwony- ogólnie.

Jacek Konopka Dec 7, 2014:

Pierwsza odpowiedź podana przez Darka jest moim zdaniem najlepsza. Ale wobec samego zwrotu, a ten niestety został urwany przez Pytającego. Odpowiedź Darka kompensuje niezgrabność zwrotu oryginalnego. (Ostatnio tłumaczyłem fragmenty wspomnień z literatury batalistycznej i wiem, jak niezgrabne zwroty pojawiają się w tekstach pisanych przez osoby, które pisarzami nie są.). Nie podałem natychmiast swojej propozycji, tylko references a następnie odpowiedź (której teraz właściwie nie uważam za do konca trafioną - nawet po znajomości kontekstu „próbowały”) ze wzg. na to, że na tamten moment tego kontekstu brakowało. DAREK spytał o kontekst i otrzymał odpowiedź „próbowały wybić się” – zatem jego sugestia wciąż pozostaje trafna. Nawet jeśli damy were striving…./ were making efforts [in order to] etc/ etc. to - „gain independence” dobrze się komponuje

Jacek Konopka Dec 7, 2014:

Pierwsza odpowiedź podana przez Darka jest moim zdaniem najlepsza. Ale wobec samego zwrotu, a ten niestety został urwany przez Pytającego. Odpowiedź Darka kompensuje niezgrabność zwrotu oryginalnego. (Ostatnio tłumaczyłem fragmenty wspomnień z literatury batalistycznej i wiem, jak niezgrabne zwroty pojawiają się w tekstach pisanych przez osoby, które pisarzami nie są.). Nie podałem natychmiast swojej propozycji, tylko references a następnie odpowiedź (której teraz właściwie nie uważam za do konca trafioną - nawet po znajomości kontekstu „próbowały”) ze wzg. na to, że na tamten moment tego kontekstu brakowało. DAREK spytał o kontekst i otrzymał odpowiedź „próbowały wybić się” – zatem jego sugestia wciąż pozostaje trafna. Nawet jeśli damy were striving…./ were making efforts [in order to] etc/ etc. to - „gain independence” dobrze się komponuje

literary (asker) Dec 6, 2014:

próbowały się wybić na...

Darius Saczuk Dec 6, 2014:

Jak zaznaczyłem - to jest polskotyzm, a nie polszczyzna. Szerszy kontekst jest potrzebny.

Jacek Konopka Dec 6, 2014:

DOKŁADNIE- BARDZO DOBRE PYTANIE

Frank Szmulowicz, Ph. D. Dec 6, 2014:

Is this before, during, or after the act?